De Bibliotheek op school
In de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte voeren we het programma de Bibliotheek op school (dBos) uit. Dit houdt in dat we zorgen voor een actuele, rijke en goed beheerde bibliotheek vol passende jeugdboeken. De meeste basisscholen en ook een paar scholen voor voortgezet onderwijs in deze gemeenten nemen deel aan het programma.
In de bekostiging van dBos hebben onder andere de gemeenten een belangrijk aandeel. Gedurende 2023 zijn we bezig geweest om ook in de gemeente Ommen de Bibliotheek op school van de grond te krijgen. Het resultaat zal volgen in 2024. Programmamanager Femke Reijke: ‘In elk geval was het afgelopen jaar een heel goede ervaring om de banden met alle scholen in de gemeente Ommen aan te halen en intensief te overleggen over hun wensen wat betreft boeken en leesbevordering. Een eigen bieb op je basisschool, dat is een enorme upgrade op hoe het in de gemeente Ommen tot nu toe geregeld is. Scholen in de stad zelf komen met een groep langs voor wat we noemen “klassikaal ruilen". Scholen uit het buitengebied doen het nu met ruilkratten, gevuld met boeken die we geregeld omwisselen.’
Schrijversbezoeken
Vast op het programma van een dBos-school staat een jaarlijks bezoek van een kinderboekenschrijver. ‘Dat is een heel sterke vorm van leesbevordering’, licht Femke Reijke toe. ‘Scholen waarderen dat enorm.’ Tijdens een bezoek geeft een schrijver een workshop aan de klassen. Dit jaar waren onder andere Tosca Menten, Janneke Schotveld, Bette Westera, Simon van der Geest en Gideon Samson op bezoek op bezoek bij de scholen.
Educatief aanbod
Iets doen met boeken, lezen, digitale geletterdheid, media, verhalen, informatie – je kunt er als school of kinderdagverblijf voor aankloppen bij Bibliotheek Salland. Team Jeugd heeft een enorme verscheidenheid aan werkvormen, workshops, bijeenkomsten, diensten en producten paraat.
De afgelopen jaren stuurden we een brochure met het complete aanbod naar alle scholen en kinderopvangorganisaties. In 2023 hebben we de presentatie van dit Educatief Aanbod heel anders aangepakt. Als showstopper en conversatiestarter hebben we een compacte brochure gemaakt, die veel gemakkelijker van hand tot hand gaat op de plekken waar we die neerleggen. Elk item in de brochure verwijst naar een veel uitgebreidere omschrijving in de nieuwe webshop op onze website. Programmamanager Jeugd Femke Reijke: ‘Het grote voordeel van die presentatie van het aanbod online, is dat je kan zoeken op elke zoekterm die in je opkomt. Ook zijn er effectieve filters aan het aanbod gekoppeld, zodat je het kan sorteren op leeftijdsgroep of gewenste werkvorm. We kregen het afgelopen jaar heel veel positieve reacties op deze nieuwe vorm. Gebruikers vinden het fijn dat het aanbod makkelijk te vinden is en zijn blij met de professionele presentatie ervan.’
Bieb, Bits & Bots
Digitale geletterdheid is een breed begrip. Zoals je slim en handig kunt en moet zijn met lezen, is het ook onmisbaar om van jongs af aan te begrijpen hoe onze leef- en denkwereld is ingekleurd door de aanwezigheid van computers en programma's.
In de workshopreeks Bieb, Bits & Bots laten we kinderen op een speelse manier kennismaken met allerlei facetten van digitale geletterdheid. Maandelijks geven we een workshop aan de groep 4- tot 6-jarigen en een workshop aan 7- tot 14-jarigen.
In de afgelopen jaren bouwde Bieb, Bits & Bots een trouw publiek op. Voor de uitvoering zijn vaak nogal wat spullen nodig. Daarom kunnen er meestal maximaal 8 kinderen deelnemen.
- 2023: 21 workshops, in totaal 93 deelnemers
Voorlezen
Al jarenlang is er een wekelijks goedbezocht voorleesuurtje in Raalte en in Olst. De doelgroep bestaat uit kinderen van 0 tot 4 jaar samen met hun ouders, grootouders of oppas. Een groep enthousiaste vrijwilligers leest voor uit boekjes uit de collectie. ‘Verwacht vooral niet een rijtje kinderen dat netjes rechtop zit te luisteren’, vertelt Jannet Nijerees, als programmamaker verantwoordelijk voor de Voorleesuurtjes. ‘Het ene kind gaat lekker spelen op de vloer, terwijl het andere kind naar de plaatjes in het boek kijkt. Zo krijgen ze allemaal op hun eigen manier wat mee van het voorlezen.’
In 2023 zijn de Voorleesuurtjes uitgebreid. Naast de vrijdag wordt er nu ook op dinsdag voorgelezen in Raalte. Al langer was er de wens om ook in Heino te starten met een Voorleesuurtje. In 2023 vonden we enthousiaste nieuwe vrijwilligers die op de woensdagochtend in Heino wilden gaan voorlezen.
- 2023: 174 voorleesuurtjes, 1 374 kinderen, 1 131 ouders,
Voorleesexpress
De Voorleesexpress is al jarenlang een succes. Zodanig zelfs, dat we een tijdlang een wachtlijst hadden van bijna twee jaar. In 2023 hebben we een tandje bijgezet en is die wachtlijst helemaal weggewerkt. De Voorleesexpress koppelt een vrijwillige voorlezer aan een gezin met jonge kinderen dat ondersteuning kan gebruiken met taal en lezen. De vrijwilliger komt twintig keer langs en leest de kinderen voor. Hierdoor ervaren jonge kinderen en hun ouders hoe leerzaam en ook leuk het is om te lezen, voorlezen en te praten over verhalen.
De Voorleesexpress wordt door de gelijknamige organisatie landelijk ondersteund, en wordt plaatselijk uitgevoerd door bibliotheken. Naast voorleesvrijwilligers zijn er enkele vrijwilligers met een coördinerende functie. Zij nemen nieuwe aanmeldingen aan en koppelen voorlezers aan gezinnen.
Nieuw voor kinderen vanaf 8 jaar is de Doorleesexpress. Bij Bibliotheek Salland vinden we dit heel interessant. Omdat voor de uitvoering veel vrijwilligers nodig zijn, vonden we het te vroeg om mee te doen aan een landelijk gehouden pilot. Wel hebben adviseurs van Team Jeugd zich aangesloten bij een provinciale ontwikkelwerkgroep. We hopen al met al dat we ook de Doorleesxpress komend jaar in het jaarverslag kunnen vermelden.
- In 2023 deden 42 gezinnen mee aan de Voorleesexpress
Voorleesexpress
Vakantieactiviteiten
In het onderwijs heeft iedereen vrij, het team Jeugd in de Bibliotheek Salland zorgt voor extra drukte. ‘Dit is de tijd waarin we een aanbod kunnen neerzetten dat verschilt van ons vaste programma op scholen', aldus Jolyn van Egmond, programmamaker Jeugd. ‘Vooral in de zomervakantie van 2023 hadden we heel mooi, uitgebreid en gevarieerd aanbod. We hebben activiteiten georganiseerd voor alle verschillende leeftijdsgroepen. Ook bereikten we een aanzienlijke groep kinderen die anders bij ons nog niet in beeld was.’
- In 2023 deden in totaal 450 kinderen mee aan een van onze vakantieactiviteiten