Huisvesting
Verbouwing Raalte
De bibliotheek in Raalte is gevestigd in het voormalige Kulturhus. De eigenaar van het pand, Salland Wonen, is in 2023 begonnen met de bouw van woningen op de verdiepingen. Op de tweede verdieping waren tot dat moment de kantoren van de Bibliotheek Salland. Daarom is in 2023 op de begane grond een nieuwe kantoorruimte gebouwd. Deze is in augustus opgeleverd.
In het hele pand wordt verbouwd, en ook de bibliotheek in Raalte zelf wordt onder handen genomen. In oktober en november was de bieb drie weken dicht vanwege een grote renovatie van het luchtbehandelingssysteem. Een grote metamorfose voor de bezoekers was dat (nog) niet. In het voorjaar van 2024 wordt de bibliotheek heringericht met een nieuwe cursusruimte, een chillplek voor de jeugd en een huiselijk aanvoeldende, herkenbare lokale sfeer.
Collectie & aanbod
De BiebApp
Niet iedereen wil zich binden aan een vast lidmaatschap met een jaarlijkse of maandelijkse betaling. Voor die doelgroep is er sinds enkele jaren de BiebApp. Bibliotheek Salland heeft zich met ingang van 1 januari 2023 aangesloten bij de bibliotheken die BiebApp aanbieden.
‘Twijfel je nog om lid te worden? Probeer BiebApp’
Iedereen die dat wil, kan een smartphone-app downloaden en daarmee boeken lenen. Een BiebApp-lid schrijft zich in met e-mailadres en geboortedatum. De eerste twee boeken zijn gratis, daarna kost lenen € 2,– per titel.
‘BiebApp is een heel goede toevoeging aan ons aanbod’, vindt Diny Otten, teamleider van Service & Informatie. ‘Wie (nog?) twijfelt om lid te worden, kan laagdrempelig en zonder verplichtingen het aanbod van de Bibliotheek Salland uitproberen. We hebben in 2023 gezien dat BiebApp wordt gebruikt door alle leeftijdsgroepen, van 18 tot in de tachtig.’
Dvd’s uit de collectie
De afgelopen jaren merkten we in de bibliotheek dat de dvd in hoog tempo achterhaald is geworden. Mensen nemen nog zelden dvd’s uit onze collectie mee naar huis. Films, series en documentaires worden massaal gestreamd en er zijn nog maar weinig mensen die thuis een dvd-speler gebruiken. Wij besloten daarom in 2023 dat het beter is om het budget van de dvd-collectie voor andere dingen in te zetten. Wie toch nog dvd’s wil lenen, kan deze reserveren vanuit de provinciale collectie.
Ook waar het de educatieve dvd’s, het informatieve genre en de visuele media voor kinderen betreft, is de dvd rechts ingehaald door online digitale content. Via je bibliotheeklidmaatschap heb je toegang tot talloze kanalen. Goede voorbeelden hiervan zijn allereerst natuurlijk de luisterboeken van de Online Bibliotheek, het platform Muziekweb, maar ook de interactieve prentenboeken, voorleesfilmpjes en Bereslim voor kinderen, leer- en oefenplatforms als Junior Einstein of oefenen voor je verkeerstheorie – de lijst is oneindig!
Programma
Heel Nederland Leest
Vanaf 30 oktober, tijdens de verbouwing, was de vestiging in Raalte drie weken gesloten. Qua timing was dat niet ideaal, want net in november is elk jaar een van de grootste publieksacties in de boekenwereld: Heel Nederland Leest.
Tijdens die maand delen bibliotheken en boekhandels gratis exemplaren uit van een actieboek en organiseren allerlei activiteiten die hier thematisch op aansluiten.
Kraampje op de markt
‘Zullen we gewoon met een kraampje met die weggeefboeken op de markt gaan staan?’, opperde iemand van Team S&I. Het werd misschien niet opgeworpen als een serieus plan, maar we deden het gewoon wel! Drie weken op rij stonden we op zaterdag tijdens de warenmarkt in Raalte met een echte marktkraam. We kregen een hoop aanloop, van vaste bezoekers en bekende gezichten, maar ook van mensen die juist buiten in de novemberkou voor het eerst kennismaakten met de bibliotheek.
‘Het was heel waardevol om dit te doen!’, vertelt teamlid Ingrid de Olde. ‘Het praatje dat je maakt met de klant, is echt een meerwaarde. En we ontmoetten veel mensen die normaal niet in de bibliotheek komen. Het viel ons vooral op dat er veel publiek van buiten Raalte rondliep. En dan was het ook nog herfstig en koud. Wat als we dit gewoon eens vaker doen? Zeker als het lekker weer is, kan dit een geweldige manier zijn om mensen op een andere manier te bereiken. “We missen jullie echt!”, hoorden we op straat steeds weer. Mensen waren echt blij dat de bibliotheek weer openging.’
Niet te vergeten: onze bibliotheken in Ommen, Olst, Heino en Wijhe waren al die tijd gewoon open. Ook daar hebben we volop boeken uitgedeeld. ‘Geen verrassing – we doen immers al jaren mee: in elke vestiging zijn de boeken tegen het eind van de maand schoon op’, vertelt Ineke Medendorp, die het werk in de vestigingen Wijhe en Olst coördineert. ‘Heel Nederland Leest is een populaire actie, en elk jaar komen mensen met heel veel plezier hun boek ophalen.’
- in totaal 1.500 weggeefboeken uitgedeeld
Het weggeefboek van 2023
Dit jaar was Sonny Boy van Annejet van der Zijl het weggeefboek van Heel Nederland Leest.
Op de markt
Op zaterdagen tijdens de warenmarkt deelden we het weggeefboek uit vanuit een marktkraam.
Ook verfilmd
Nog meer genieten van dit verhaal? Sonny Boy is ook verfilmd.
Leeskringen
Senia is een landelijke organisatie die groepen mensen ondersteunt bij het oprichten en uitvoeren van een leeskring. Daarbij werkt Senia samen met onder andere lokale bibliotheken. Het afgelopen jaar zijn er drie leeskringen opgericht en opgestart. Aan het begin is er een voorlichtingsbijeenkomst en maken geïnteresseerden kennis met elkaar. Bij voldoende belangstelling en overeenkomende literaire smaken vormen ze een of meerdere groepen.
Na oprichting is het de bedoeling dat een leeskring zelfstandig functioneert. Bij de Bibliotheek Salland zijn er op alle locaties leeskringen actief. Behalve de leeskringen van Senia zijn er ook zelfstandige/onafhankelijke leeskringen.
Een uitdaging voor leeskringen is natuurlijk dat alle leden hetzelfde boek moeten lezen. Niet van elk boek zijn in elke bibliotheek zoveel exemplaren beschikbaar. Daarom bezorgt Rijnbrink, de organisatie die in de provincie het werk van bibliotheken ondersteunt, kant-en-klare tassen met genoeg exemplaren van de titels(s) die een leeskring wil lezen.
Dit probleem is er natuurlijk niet bij e-books. Op de website van de Online Bibliotheek staat elke maand een tip voor een e-book om te lezen in een leesclub, inclusief een lijst met discussievragen.
Senia
De oprichting en uitvoering van leeskringen ligt bij de landelijke organisatie Senia. Via Senia kunnen belangstellenden een bestaande leeskring zoeken, of er zelf een oprichten.
Tips voor leesclubs
Op de website van Bibliotheek Salland vind je een actueel overzicht van tips voor boeken die je met een leeskring kunt lezen.
Zelfstandig
Bij de Bibliotheek Salland zijn er op alle locaties leeskringen actief.
Groepsbezoeken
Regelmatig komen groepen schoolkinderen op bezoek in de bibliotheek. Groepsbezoeken worden gedaan vanaf groep 1, en Carmel College Salland komt ook af en toe met brugklassen langs. Medewerkers van Service & Informatie nemen kinderen mee door de bibliotheek en maken hen wegwijs.
Spelenderwegwijs maken
Roos Vermeulen vertelt hoe zo'n groepsbezoek in zijn werk gaat. ‘Aan het begin van het bezoek inventariseren we altijd even wat de kinderen al weten van de bibliotheek. We hebben een leuke spelvorm waarmee we kinderen wegwijs kunnen maken. Op een set kaartjes staan allemaal vragen, waarmee de kinderen titels kunnen zoeken in de bieb. Van al die titels bij elkaar kunnen ze bijvoorbeeld een rap of een spoken-word maken.’
Daarnaast maken de kinderen tijdens een groepsbezoek kennis met de digitale catalogus. Ze leren boektitels zoeken en reserveren, en zoeken op informatie via trefwoorden.
Voorleestheater
Voor de jongste kinderen begint een groepsbezoek vaak met een stukje voorlezen. Daarvoor wordt de Kamishibai gebruikt, een draagbaar ‘theatertje’ waarin grote platen uit het voorgelezen prentenboek worden getoond. Zo komt een voorgelezen verhaal nog meer tot leven.
‘Voorlezen met de Kamishibai is heel interactief!’, licht Roos toe. Na het voorlezen doen ook de kleinsten een activiteit waarin ze leren boeken te zoeken bij een onderwerp. ‘En ook de Piepelotheek is leuk om te doen met de jongste groepen. In dat spel verstoppen we muisjes met letters erop in de bibliotheek. De kinderen vinden die, en met de letters maken ze woorden.’
Organisatie
Werken met vrijwilligers
De vele vrijwilligers vormen een onmisbaar deel van de organisatie van Bibliotheek Salland. Zij voeren op dagelijkse basis tal van taken uit, hebben contact met bezoekers en klanten, en brengen in alles wat ze doen waardevolle ervaring uit hun eigen leven en werk mee. Directeur-bestuurder Sabine Tielenius Kruythoff: ‘Heel bewust betrekken wij de vrijwilligers steeds meer bij de organisatie. Na de zomer zijn we op kantoor in Raalte bijvoorbeeld begonnen om elke werkdag een Dagstart te doen, een korte staande bijeenkomst om elkaar te informeren en inspireren. Wat de vrijwilligers in de Dagstart vertellen, is ontzettend waardevol. Zij kunnen de beleving van klanten overbrengen en ons wijzen op allerlei aspecten van de dienstverlening die we anders nooit zo gemakkelijk hadden gezien. Mede via onze vrijwilligers staan we in direct contact met de samenleving in onze gemeenten. Richting de inwoners zijn zij ambassadeurs voor het bibliotheekwerk. Elke vrijwilliger die op een verjaardagsfeestje vertelt wat die doet, bouwt zo mee aan het beeld van de bibliotheek in de samenleving. En ze brengen hun kennis van de samenleving bij ons binnen.’
Wervingscampagne
Van goede, betrokken vrijwilligers heb je er niet snel genoeg. ‘We mogen als bibliotheek blij zijn met de huidige aanloop aan vrijwilligers, maar toch hebben we in 2023 besloten om nog actiever te gaan werven', vertelt coördinator vrijwilligerswerk Amanda Deters. ‘De ervaring leert dat de meeste mensen een vrijwilligersfunctie vinden via bekenden. Heel vaak is het zo dat een bestaande vrijwilliger een familielid, buur of huisgenoot inspireert om ook als vrijwilliger aan de slag te gaan. Juist doordat bekenden elkaar stimuleren, komen mensen vaak terecht op plekken en in functies die ook goed bij hen passen.’
Om deze vorm van ‘warme doorverwijzing’ in de vrijwilligerswerving te stimuleren, bedachten we een kaartencampagne. We drukten kaarten met aansprekende foto's en quotes, en deelden die uit onder de bestaande vrijwilligers. ‘Natuurlijk is het netto-effect van zo'n campagne niet te meten, omdat zich altijd vrijwilligers melden', zegt Amanda Deters. ‘Maar we merkten wel echt dat er meer nieuwe vrijwilligers kwamen die door bestaande vrijwilligers werden voorgedragen.’
En verder...
Training Veilig op de vloer
Een bibliotheek is een openbaar toegankelijke ruimte, en als je daar werkt heb je te maken met het gedrag en de reacties van allerlei verschillende mensen. De medewerkers van Team Service & Informatie hebben in 2023 allemaal de training Veilig op de vloer gevolgd. Ze leerden in deze training hoe vooral jongeren zich kunnen gedragen en reageren, en hoe je daar als medewerker op kunt inspelen.
‘Besef dat je niet de rol van politieagent hebt’, is volgens teamleider Diny Otten de belangrijkste boodschap. ‘De medewerkers hebben geleerd om een houding aan te nemen en mensen te benaderen op een positieve manier die ervoor zorgt dat situaties bij ongewenst gedrag rustig blijven en daarmee veilig voor iedereen.’
Maatschappelijk stagiairs
Bij Service & Informatie krijgen we regelmatig hulp van scholieren uit het voortgezet onderwijs die een maatschappelijke stage kunnen lopen. Het zijn vooral havo/vwo-leerlingen van het Carmel College Salland.
Roos Vermeulen: ‘We proberen hen mee te nemen in zoveel mogelijk aspecten van het werk in de bibliotheek. Aan het begin ga ik met ze zitten en vraag ze wat ze denken over de bieb, het aanbod, en waar ze zelf op zouden aanslaan. Dan neem ik ze mee in de dagelijkse werkzaamheden, zoals boeken opruimen, bezoekers helpen en meestal gaan ze ook een rondje mee met de bestelwagens die boeken en andere spullen tussen de vestigingen vervoeren. Ze ronden hun stage af met een kort verslag dat we ondertekenen.’
In totaal voltooiden 6 scholieren in 2023 een maatschappelijke stage bij Bibliotheek Salland.
Arabische les in Ommen
Ook zonder dat we zelf iets doen, ontstaan er prachtige activiteiten en ontmoetingen in de Bibliotheek. Zo vormde zich in Ommen een groep vrijwilligers, bestaand uit nieuwe Nederlanders, die Arabische les geven.